လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ၀ါဆိုလျပည့္ ေန႕တြင္ ဗုဒၡ ျမတ္စြာ သည္ မိဂဒါ၀ုဏ္ ေတာတြင္ (ပဥၥ၀ဂၢီ) ရဟန္း ၅ ပါး ကို ဓမၼစၾကၤာ တရားဦး ေဟာျခင္းျဖင့္ ဗုဒၼ သာသနာေတာ္ကို စတင္ ခဲ့ပါသည္။
ဓမၼစၾကၤာ တရားေတာ္ ၌ သဘာ၀ ေလာက တြင္ မေဖာက္မျပန္ မေျပာင္းမလြဲ အျမဲ တည္ရွိ ေနေသာ သစၥာ ၄ ပါးကို ေဖာ္ျပ ေဟာၾကား ခဲ့ပါသည္။
သဘာ၀ ေလာက ၏ သစၥာ ၄ပါး
ဒုကၡ သစၥာ = သတၱ၀ါ တိုင္း ရုပ္နာမ္ ဟူသမွ် မတည္ျမဲ၊ အခ်ိန္ႏွင့္ အမွ် ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီး၍ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း တရား မ်ားကို မလြန္ဆန္ နိုင္ပဲ အို၊နာ၊ေသ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ကို ေရွာင္လြဲ မရ ျဖစ္ရျခင္း သည္ ေလာက အမွန္တရား တခု။
သမုဒယ သစၥာ = သတၱ၀ါ တိုင္း မိမိကိုယ္ (ရုပ္၊ နာမ္ ခႏၼာ) ကို မအိုခ်င္၊ နာမက်န္း မျဖစ္ခ်င္၊ မေသခ်င္ ၾကပဲ တပ္မက္ စြဲလန္း တတ္ျပီး ထိုစြဲလန္း တပ္မက္ မႈေၾကာင္း ဘ၀ တဖန္ ျဖစ္ရျခင္း သည္ အမွန္တရား တခု။
နိေယာဓ သစၥာ = ထို ရုပ္၊နာမ္ ခႏၡာ ေၾကာင့္ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း တရား ဒုကၡ မ်ား မွ လြတ္ေျမာက္ ရာ သည္ လည္း အမွန္ ရွိေသာ အမွန္တရား တခု။
မဂၢ သစၥာ = ထို ရုပ္၊နာမ္ ေၾကာင့္ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း တရား ဒုကၡ မ်ား မွ လြတ္ေျမာက္ ရန္ တခုတည္း ေသာ အက်င့္မွန္ မဂၢင္ ၈ပါး တရားသည္ သာ အမွန္ ျဖစ္ေသာ အမွန္ တရားတခု။
ထို သစၥာ တရား ၄ပါး ကို ေဟာၾကား ျပီး ဓမၼစၾကၤာ ဘီးကို ဗုဒၼ ျမတ္စြာ သည္ စတင္ လည္ပတ္ ခဲ့ပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကုိ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ ေဒသနာေတာ္တြင္ ျမတ္ဗုဒၶမွ ေအာက္ပါ
အတုိင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။
သဗၺပါပႆ အကရဏံ - မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္တရားမ်ားကုိ ေရွာင္ရန္။
ကုသလႆ ဥပသမၸဒံ - ေကာင္းမႈ သုစရိုက္တရားမ်ားကုိ က်င့္သံုးရန္။
သစိတၱပရိေယာဒပနံ - မိမိတုိ႔၏ စိတ္မေနာကုိ ျဖဴစင္စြာ ထားၾကရန္။
ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ - ထုိသည္မွာ ဘုရားရွင္ အဆူဆူတုိ႔၏ အဆံုးမေတာ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
၀ါဆုိလျပည့္ေန႔ကို ဓမၼစၾကာအခါေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ က်င္းပရျခင္းမွာ ထိုေန႔၌ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာၾကားေတာ္မူသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ က်င္းပရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကုိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗာရာဏသီျပည္ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ၌ မဟာသကၠရာဇာ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္ ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔ ေန၀င္လထြက္အခ်ိန္ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔အား ဘုရားအျဖစ္ကို ၀န္ခံေသာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ဓမၼစၾကာတရားေတာ္သည္ ၀ိနည္းမဟာ၀ါ ပါဠိေတာ္ “ပဥၥ၀ဂၢိယကထာ” အမည္ျဖင့္ လာရွိပါသည္။ ပဋီသမၻိဒါမဂၢ ပါဠိေတာ္၌ “ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန၀ါရ”အမည္ျဖင့္ လာရွိပါသည္။ မဟာ၀ဂၢသံယုတ္ ပါဠိေတာ္၌ “ဓမၼစကၠ ပ၀တၱနသုတၱ”အမည္ျဖင့္ လာရွိပါသည္။
ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန၏အဓိပၸါယ္မွာ- တရားတည္းဟူေသာ အသိစက္ကုိျဖစ္ေစ၊ လည္ေစေတာ္မူျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။
( ဓမၼစကၠ = တရားေတာ္ + ပ၀တၱန = ျဖစ္ေစ၊ လည္ေစျခင္း)
ဓမၼစၾကာတရားေတာ္သည္ သစၥာေလးပါးတရားကို ၫႊန္းဆိုေဟာၾကားေသာ ေဒသနာျဖစ္၍ ပိဋကတ္သံုးပံု၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္တရားကို ဆုိထုိက္ပါသည္။
ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို စိစစ္သံုးသပ္ၾကည့္ပါလွ်င္ လမ္းစဥ္မွာ “အစြန္း ၂ ခု”ကို ေရွာင္ၾကဥ္ေရး၊ မဇၥၽိမ ပဋိပဒါ လမ္းစဥ္မွန္ကုိ က်င့္သံုးေရးတို႔ကို ၫႊန္ၾကားထားၿပီး သစၥာေလးပါးတရားကုိ သိျမင္ေစရန္ ေဟာၾကားထားေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ တိက်ခိုင္မာေသာ သေဘာတရားကို ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓမၼစၾကာ တရားေတာ္ကို နာၾကားရသျဖင့္ ေကာ႑ည၊ ၀ပၸ၊ ဘဒၶိယ၊ မဟာနံ၊ အႆဇိ တည္းဟူေသာ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးႏွင့္တကြ မ်ားစြာေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ အကၽြတ္တရား ရရွိၾက သည္။ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးလည္း ျမတ္စြာဘုရားထံတြင္ ရဟန္းအျဖစ္ကို ျပဳခြင့္ ပန္ၾက၏။ ျမတ္စြာ ဘုရား ခြင့္ျပဳသျဖင့္ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္း အျဖစ္ကို ရရွိၾကသည္။ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္း ဆိုသည္မွာ ဘုရားရွင္ က ရဟန္းျဖစ္ေစဟု မိန္႔ေတာ္မူသျဖင့္ ပရိကၡရာ အစံုအလင္ျဖင့္ ခ်က္ခ်င္း ရဟန္း အျဖစ္ကို ရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးအား အမွဴးထား၍ ဓမၼစၾကာ တရားဦးကို ေဟာၾကားျခင္း၊ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးအား ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေခၚေဆာင္ေတာ္ မူျခင္းမွာ ဤ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ပင္ ျဖစ္၍ ၀ါဆို လျပည့္ေန႔ကို ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ၀ါဆိုလတြင္ ပဥၨင္းခံ ရွင္ျပဳျခင္းကို ေရွးအခါက ျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤကဲ့သို႔ အႏွစ္သာရပါရွိေသာ တရားျဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရဟန္းရွင္ လူတို႔က ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို အထူးပင္ အာရံုစိုက္၍ ရြတ္ဖတ္သရဇၥၽာယ္ေတာ္မူၾကပါသည္။ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕အရြာရြာ၌ ဓမၼစၾကာအသင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းၿပီး ျပန္႔ပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၾကပါသည္။
၀ါဆုိလျပည့္ေန႔၏ ထူးျခားခ်က္မ်ား
ျမန္မာ့ရုိးရာ ၁၂ လ ရွိသည့္အနက္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔သည္-
၁။ ေဂါတမဘုရားေလာင္း ပဋိသေႏၶေနေသာ ေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၂။ ေဂါတမဘုရားေလာင္း၊ ေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၃။ ေဂါတမဘုရားေလာင္း၊ ဓမၼစၾကာတရား စတင္ေဟာေတာ္မူေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၄။ ေရမီး အစံုစံုတို႔ျဖင့္ တန္ခိုးျပာဋိဟာကုိ ျပေတာ္မူေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၅။ ဘုရားအျဖစ္ကို ၀န္ခံေတာ္မူေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၆။ တရားရတနာ စတင္ေပၚေပါက္ေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၇။ သံဃာရတနာ စတင္ေပၚေပါက္ေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း၊
၈။ “ဧဟိ ဘိကၡဳ”ဟူေသာစကားကို စတင္ၾကားရေသာေန႔ျဖစ္၍ ထူးျခားျခင္း။
ဟူ၍ျဖစ္ပါသည္။
0 comments:
Post a Comment